De winnaars van de Child Health boostgrant 2020 zijn bekendgemaakt!

De winnaars van de Child Health boostgrant 2020 zijn bekendgemaakt!

Studie 1 uitklapper, klik om te openen

Diamond Blackfan Anemie (DBA) is een zeldzame vorm van aangeboren beenmergfalen die gekenmerkt wordt door bloedarmoede, aangeboren afwijkingen en een verhoogd risico op kanker. De meerderheid van patiënten met DBA heeft een mutatie (defect) in gen dat is betrokken bij het maken van zogenaamde ribosomen, de eiwitfabrieken van het lichaam. DBA wordt daarom ook wel een ribosomopathie genoemd. Aangeboren afwijkingen, zoals aan het hoofd of duimen komen voor bij ongeveer de helft van patiënten, en sommige daarvan lijken vaker voor te komen bij specifieke mutaties. Opvallend is dat onafhankelijk van de betrokken mutatie, aangeboren hartafwijkingen (CHD) worden gezien bij 15% van de patiënten met DBA. Daarbij valt op dat deze hartafwijkingen vergelijkbaar zijn (soort en frequentie) tussen DBA patiënten en de algemene bevolking. Dit kan erop wijzen dat de ribosomen een rol spelen bij het ontstaan van aangeboren hartafwijkingen. Daarnaast kan dit ook betekenen dat er binnen de groep patiënten met een aangeboren hartdefect, mensen zitten die mogelijk DBA hebben.

In de voorgestelde studie onderzoeken we de mogelijke rol van ribosomale genmutaties in het ontstaan van aangeboren hartafwijkingen. Dat zal zowel inzichten vergroten in de aangeboren afwijkingen bij DBA als bijdragen aan een beter begrip van de ontwikkeling van aangeboren hartafwijkingen in het algemeen.

Studie 2 uitklapper, klik om te openen

Tijdens de zwangerschap wordt het foetale hart beoordeeld met behulp van echoscopisch onderzoek. Traditionele echotechnieken beoordelen vooral de cardiale anatomie, maar de mogelijkheden om functioneel het hart te beoordelen zijn beperkt. Een nieuwe techniek genaamd ‘speckle tracking analysis’ is ontwikkeld om het huidige echoscopisch onderzoek aan te vullen. Het betreft een veelbelovende techniek die het mogelijk maakt om meer gedetailleerde informatie te krijgen over vorm en functie van het  foetale  hart  en  maakt  vroege  detectie  van  cardiale  dysfunctie  mogelijk  door  vervorming  van  het myocard  te  meten  (strain  analyse).  Tot  op  heden  is  er  nog  geen  ervaring  met  het  gebruik  van  deze techniek  bij  ongeboren  kinderen  in  Nederland.  Aangezien  het  WKZ  een  belangrijke  functie  heeft  als perinataal  hartexpertisecentrum  beschikken  wij  over  de  juiste  Infrastructuur,  kennis,  apparatuur  en patiënten om  een pilotstudie te verrichten. Met  deze studie willen we de uitvoerbaarheid van ‘speckle tracking  analysis’  onderzoeken  en  normaalwaarden vaststellen  in  gezonde  foetussen  gedurende  de zwangerschap.   Foetaal   cardiologen,   kindercardiologen,   gynaecologen   en   neonatologen   zullen   hun krachten  bundelen  binnen  dit  project.  Als  we  ervaring  opdoen  met  deze  nieuwe  techniek  zal  dat  een solide basis  zijn voor  toekomstige projecten. We zijn er van overtuigd dat deze eerste studie zal leiden tot   grotere   beursaanvragen   voor   vervolgstudies   naar   speckle   tracking   analysis   bij   aangeboren hartafwijkingen, intra-¬‐uteriene groeivertraging en maternale diabetes mellitus hetgeen zal bijdragen aan een verbeterde zorg voor de zwangere en haar kind.

Studie: Nephrogenesis following fetal growth restriction: too small to mature? uitklapper, klik om te openen

Foetale groeivertraging is geassocieerd met verhoogd risico op nierziekten op latere leeftijd. De meest belangrijke oorzaak van foetale groeivertraging is een niet goed aangelegde placenta waardoor de bloedtoevoer – met daarin zuurstof en voedingsstoffen – naar de foetus beperkt is. Dit zorgt ervoor dat de foetus niet zijn maximale groei kan bereiken. Als reactie op de verminderde bloedtoevoer, bevordert de foetus zijn circulatie richting het brein en ten koste van andere minder vitale organen, zoals de nier. In eerdere studies zien we dat deze verdeling in bloedcirculatie ook na de geboorte zichtbaar is bij deze baby’s. We vonden namelijk hoge zuurstof-levels in nier-weefsel bij baby’s die tijdens de zwangerschap groeivertraging hadden opgelopen, waarbij de gedachte is dat het nier-weefsel minder zuurstof verbruikt omdat ze minder goed zijn uitgegroeid. Hoewel dit een sterke aanwijzing is, weten we tot heden niet wat het onderliggende mechanisme is van een verminderde nier-ontwikkeling bij deze kinderen. Daarom stellen we een project voor waarin we een onderzoekslijn willen opstarten naar nier-ontwikkeling bij kinderen die tijdens de zwangerschap groeivertraging hebben opgelopen. We zullen nieren verzamelen voor, tijdens en na geboorte van ratten en schapen waarin groeivertraging is nagebootst. In deze nieren gaan we op celniveau onderzoeken wat er gebeurt. De toegekende aanvraag van Child Health Boost betreft een samenwerking van nefrologie experts in fundamenteel onderzoek tot aan klinische kindernefrologie en bestaat uit Dr. Titia Lely (Obstetrie), Dr. Albertien van Eerde (Klinische genetica), Dr. Mandy Keijzer-Veen (kindernefrologie) en Dr. Maarten Rookmaker (nefroloog). Het onderzoek zal uitgevoerd worden door PhD-kandidaat Fieke Terstappen die eind vorig jaar succesvol het RUPP model voor groeivertraging heeft opgezet in het Departement van Developmental Origins of Disease (DDOD, Prof. Freek Hoebeek en Dr. Titia Lely). Het onderzoek draagt bij aan het verbeteren en voorkomen van lange-term nieraandoeningen van kinderen die tijdens de zwangerschap foetale groeivertraging hebben doorgemaakt.